Trong nửa đầu năm 2024, lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam đã đạt hơn 8,225 triệu tấn, trong đó riêng thép cuộn cán nóng (HRC) gần 6 triệu tấn. Trong khi đó, các doanh nghiệp trong nước đang gặp khó khăn do dư thừa năng lực sản xuất. Do đó, việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại trở nên cần thiết để bảo vệ ngành thép nội địa.
Số liệu từ Tổng cục Hải quan cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 6,493 triệu tấn thép các loại, đạt giá trị hơn 4,777 tỷ USD, tăng 20,5% về lượng và 12,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023. Ngược lại, Việt Nam nhập khẩu 8,225 triệu tấn thép các loại, trị giá hơn 5,969 tỷ USD, tăng 48% về lượng và 25,4% về trị giá so với cùng kỳ. Đặc biệt, thép nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm hơn 70% tổng lượng nhập khẩu.
Tình hình nhập khẩu thép cuộn cán nóng
Riêng trong tháng 6/2024, Việt Nam đã nhập khẩu 886.000 tấn HRC, bằng 151% sản lượng sản xuất trong nước. Tính chung 6 tháng đầu năm 2024, lượng nhập khẩu HRC lên tới gần 6 triệu tấn, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2023 và bằng 173% so với sản xuất trong nước. Trung Quốc là nguồn cung chủ yếu, chiếm 74% tổng lượng nhập khẩu.
Dù năng lực sản xuất thép của Việt Nam đã đủ để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ nội địa và thậm chí còn dư thừa công suất, việc nhập khẩu thép giá rẻ từ Trung Quốc vẫn đang gây áp lực lớn cho các doanh nghiệp trong nước.
Khó khăn của ngành thép Việt Nam
Ngành thép Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức khi nền kinh tế suy thoái và chiến tranh thương mại diễn ra gay gắt. Sản lượng thép không gỉ toàn cầu hiện nay khoảng 50 triệu tấn/năm, trong đó Trung Quốc chiếm 36 triệu tấn. Các tỉnh miền Nam Trung Quốc, gần Việt Nam, sản xuất khoảng 10 triệu tấn/năm, tạo áp lực lớn đối với ngành thép Việt Nam.
Không chỉ phải cạnh tranh với thép nhập khẩu giá rẻ, các doanh nghiệp thép Việt Nam còn phải đối mặt với các rào cản thương mại từ các nước nhập khẩu để bảo vệ thị trường nội địa của họ. Thái Lan áp thuế 310,74%, Malaysia áp thuế từ 7,81%-23,845%, Thổ Nhĩ Kỳ áp thuế từ 19,64%-25%, Hoa Kỳ áp thuế 16,24%. Một số mặt hàng thép không gỉ xuất khẩu của Việt Nam còn đang bị điều tra tại Ấn Độ và Liên minh Châu Âu.
Giải pháp bảo vệ ngành thép trong nước
Để bảo vệ thị trường nội địa, các chuyên gia kinh tế đề xuất cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước. Hiện nhiều quốc gia như Mỹ, Canada và Brazil đã đưa ra các biện pháp hạn chế nhập khẩu thép từ Trung Quốc. Nếu Việt Nam không có hàng rào bảo vệ, ngành thép sẽ phải đối mặt với rủi ro lớn.
TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập thuộc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), nhấn mạnh rằng các biện pháp phòng vệ thương mại như chống bán phá giá là công cụ hợp pháp để bảo vệ ngành sản xuất nội địa trước các hành vi cạnh tranh không lành mạnh. Bà Trang đề xuất Nhà nước thiết kế một khung pháp lý và tổ chức một bộ máy thực thi phòng vệ thương mại hợp lý, minh bạch, và phù hợp với WTO để các doanh nghiệp sản xuất nội địa có thể sử dụng một cách thuận lợi và hiệu quả.
Đẩy mạnh tiêu thụ nội địa
Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng cần đẩy mạnh tiêu thụ nội địa bằng cách phục vụ các dự án trọng điểm của Nhà nước như Dự án Đường dây 500kV mạch 3 từ Quảng Trạch – Phố Nối. Các dự án này có nhu cầu sử dụng lượng thép lớn, và nếu không có nguồn cung nội địa đủ sức đáp ứng, việc chỉ phụ thuộc vào thép nhập khẩu có thể làm trì hoãn tiến độ dự án.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nhận định rằng ngành thép là ngành đầu vào cực kỳ quan trọng đối với kinh tế, xã hội và quốc phòng. Vì vậy, việc bảo vệ sản xuất trong nước thông qua các chính sách phòng vệ và bảo hộ thương mại là rất cần thiết.
Kiến nghị của Hiệp hội Thép Việt Nam
Trước tình hình khó khăn, Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn quản lý kỹ thuật, quản lý chất lượng và hàng rào kỹ thuật nhằm ngăn ngừa các sản phẩm thép không đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn môi trường tràn vào thị trường Việt Nam. VSA cũng đề nghị Bộ Công Thương áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại như tự vệ, chống bán phá giá, chống trợ cấp và ngăn ngừa hành vi cạnh tranh không lành mạnh để bảo vệ sản xuất trong nước.
Nguyễn Hoàng Mạnh, CEO của Giathep.net, là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhưng đã khẳng định được vị thế của mình trong ngành cung ứng vật liệu xây dựng tại Việt Nam. Từ những ngày đầu khởi nghiệp, ông đã nhận ra tiềm năng của việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực truyền thống như xây dựng. Từ đó, ông đã sáng lập và phát triển Giathep.net, trang web chuyên cung cấp thông tin cập nhật và chính xác về giá thép, cùng với các loại vật liệu xây dựng khác.
Nhờ tầm nhìn xa và chiến lược kinh doanh hợp lý, ông Mạnh đã dẫn dắt Giathep.net không chỉ trở thành một địa chỉ tin cậy cho các nhà thầu, kỹ sư mà còn là nền tảng giúp người tiêu dùng tiếp cận dễ dàng với thông tin giá cả thị trường.
#ceogiathep #admingiathep #ceonguyenhoangmanh #authorgiathep
Thông tin liên hệ:
- Website: https://giathep.net/
- Email: ceonguyenhoangmanh@gmail.com
- Địa chỉ: 152 Đ. Nguyễn Xí, Phường 26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam
