Hiện tại, Việt Nam đang xếp thứ 12 trên toàn cầu về sản xuất thép thô. Tuy nhiên, ngành thép trong nước vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức về công nghệ, nguyên liệu, khả năng sản xuất và sự đa dạng của sản phẩm. Để khắc phục những điểm yếu này và thúc đẩy sự phát triển bền vững, đồng bộ của ngành thép, Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển ngành thép đến năm 2030 với tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu chính của chiến lược này là hiện đại hóa ngành thép Việt Nam, nâng cao khả năng cạnh tranh và đảm bảo sự phát triển lâu dài.
Năng lực cạnh tranh thấp
Theo Bộ Công Thương, ngành thép Việt Nam đã gặt hái một số thành công đáng kể, hiện đứng thứ 12 thế giới về sản xuất thép và dẫn đầu khu vực ASEAN. Tuy nhiên, ngành vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức lớn.
Về công nghệ, ngoài một số khu liên hợp gang thép mới như Hưng Nghiệp Fomosa và Dung Quất, có công nghệ khép kín và công suất thuộc nhóm trung bình cao thế giới, phần lớn các cơ sở sản xuất thép hiện tại có quy mô nhỏ (dưới 0,5 triệu tấn/năm), sử dụng công nghệ lạc hậu, tiêu hao nhiều năng lượng và gây ô nhiễm môi trường. Về nguyên liệu, ngành thép vẫn phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu, dẫn đến sự biến động giá nguyên liệu đầu vào và ảnh hưởng trực tiếp đến giá thép trong nước.
Ngoài ra, năng lực sản xuất và sự đa dạng của sản phẩm còn hạn chế. Cơ cấu nguyên liệu hiện tại cho thấy 42% thép được sản xuất từ thép phế (chủ yếu là nhập khẩu) và 58% từ lò cao sử dụng quặng sắt. Hiện tại, sản lượng thép cuộn cán nóng (HRC) chỉ đạt 8 triệu tấn/năm, trong khi nhu cầu lên đến 10 triệu tấn. Do các nhà máy có công suất nhỏ, thiết bị lạc hậu và tiêu tốn nhiều năng lượng, chất lượng thép Việt Nam không thể cạnh tranh tốt với thép nhập khẩu, đặc biệt là thép chế tạo, dẫn đến năng lực cạnh tranh của ngành còn thấp. Các doanh nghiệp trong nước chủ yếu cạnh tranh trong nội bộ, trong khi xuất khẩu vẫn còn rất hạn chế.
Các chuyên gia nhận định rằng ngành thép chưa có một định hướng phát triển rõ ràng và hiệu quả trong thời gian qua. Mặc dù Việt Nam là một quốc gia sản xuất thép lớn với sản lượng tương đối cao, ngành thép vẫn chủ yếu hoạt động ở khâu hạ nguồn và chỉ tập trung sản xuất những sản phẩm thép chất lượng trung bình, thiếu các sản phẩm thép chất lượng cao và phát triển không đồng đều.
Trong nửa đầu năm 2024, ngành thép đối mặt với áp lực giảm giá do nhu cầu xây dựng trong nước yếu và sự cạnh tranh mạnh mẽ từ thép nhập khẩu Trung Quốc với mức giá thấp hơn. Mặc dù giá thép thế giới đã hồi phục phần nào làm giảm bớt áp lực lên các nhà sản xuất trong nước, nhưng tồn kho thép vẫn còn lớn, ước tính khoảng 75.000 tỷ đồng vào cuối tháng 6 năm 2024.
Phát triển các sản phẩm ngành thép theo hướng xanh
Để giải quyết các thách thức hiện tại của ngành thép, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương Nguyễn Ngọc Thành đề xuất rằng Việt Nam cần thiết lập các định hướng chính sách rõ ràng nhằm thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của ngành luyện kim và vật liệu, đặc biệt là các loại thép chế biến chế tạo.
Cụ thể, cần mở rộng việc xây dựng các khu liên hợp gang thép quy mô lớn với sự đa dạng trong cơ cấu sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm thép phục vụ ngành công nghiệp chế biến chế tạo. Cần khuyến khích sản xuất thép hợp kim và các sản phẩm phục vụ ngành cơ khí và chế tạo máy. Một chiến lược phát triển ngành thép cần được xây dựng để thu hút đầu tư vào các liên hợp thép lớn, tập trung vào sản xuất các loại sản phẩm thép đa dạng, đặc biệt là thép phục vụ ngành chế biến, chế tạo và cơ khí.
Dự báo sơ bộ cho thấy tổng nhu cầu thị trường của các ngành chế tạo tại Việt Nam trong giai đoạn đến năm 2030 có thể đạt lên tới 310 tỷ USD. Trong số đó, nhu cầu từ cơ khí phục vụ công trình công nghiệp dự kiến là 120 tỷ USD; cơ khí cho xây dựng, nông nghiệp và chế biến là 15 tỷ USD; thiết bị tiêu chuẩn 10 tỷ USD; giao thông đường sắt 35 tỷ USD; tàu điện ngầm 10 tỷ USD và ô tô 120 tỷ USD. Đây là cơ hội lớn cho ngành thép trong nước, đặc biệt là các loại thép chế tạo và thép hợp kim chất lượng cao phục vụ các ngành công nghiệp chế tạo, lĩnh vực mà hiện nay Việt Nam chưa tự chủ được hoàn toàn.
Bộ Công Thương đã soạn thảo dự thảo Chiến lược phát triển ngành thép Việt Nam đến năm 2030, với tầm nhìn đến năm 2050. Chiến lược này nhằm định hướng cho các cơ quan nhà nước và địa phương trong việc xây dựng cơ chế và chính sách phù hợp, đồng thời huy động nguồn lực để điều hành sự phát triển của ngành.
Nó cũng sẽ giúp các doanh nghiệp trong ngành thép lập kế hoạch dài hạn và ngắn hạn, xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm và đầu tư một cách hài hòa với sự phát triển của ngành. Chiến lược còn đặt ra mục tiêu phát triển sản phẩm thép theo hướng bền vững, tiết kiệm năng lượng, tăng tỷ lệ thép sản xuất trong nước và dần thay thế sản phẩm nhập khẩu, đồng thời chú trọng vào công nghệ sản xuất và phát triển nguồn nguyên liệu cho ngành thép.
Nguyễn Hoàng Mạnh, CEO của Giathep.net, là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhưng đã khẳng định được vị thế của mình trong ngành cung ứng vật liệu xây dựng tại Việt Nam. Từ những ngày đầu khởi nghiệp, ông đã nhận ra tiềm năng của việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực truyền thống như xây dựng. Từ đó, ông đã sáng lập và phát triển Giathep.net, trang web chuyên cung cấp thông tin cập nhật và chính xác về giá thép, cùng với các loại vật liệu xây dựng khác.
Nhờ tầm nhìn xa và chiến lược kinh doanh hợp lý, ông Mạnh đã dẫn dắt Giathep.net không chỉ trở thành một địa chỉ tin cậy cho các nhà thầu, kỹ sư mà còn là nền tảng giúp người tiêu dùng tiếp cận dễ dàng với thông tin giá cả thị trường.
#ceogiathep #admingiathep #ceonguyenhoangmanh #authorgiathep
Thông tin liên hệ:
- Website: https://giathep.net/
- Email: ceonguyenhoangmanh@gmail.com
- Địa chỉ: 152 Đ. Nguyễn Xí, Phường 26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam
