Sau 4 năm kể từ khi Chính phủ phê duyệt kế hoạch tiếp tục tái cơ cấu Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) theo Quyết định số 1224/QĐ-TTg ngày 26 tháng 7 năm 2013, tình trạng của nhiều dự án hậu Vinashin hiện đang gặp khó khăn nghiêm trọng. Nhiều dự án đã thua lỗ, mất vốn và trở thành những “xác chết” không thể giải thể hay phá sản theo quy định pháp luật. Sau một thời gian tiến hành sắp xếp và xử lý các doanh nghiệp thua lỗ, gần đây, Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (SBIC) đã trình Chính phủ kế hoạch tiếp tục giải quyết nghĩa vụ trả nợ của SBIC. Đồng thời, SBIC cũng kiến nghị các cơ chế và chính sách nhằm xử lý các dự án hoang phế còn tồn đọng từ thời Vinashin.
Bài 1: Những “cái xác” của Tập đoàn Vinashin bị bỏ rơi
Nhà máy cán thép nóng với công suất 500.000 tấn mỗi năm, có giá trị gần 3.300 tỷ đồng, đã bị bỏ hoang suốt 7 năm qua. Chỉ cách đó vài chục mét, nhà máy phát điện diesel công suất 39MW, với mức đầu tư lên tới 36 triệu USD, cũng ở KCN Cái Lân (TP. Hạ Long) thuộc Vinashin trước đây, đang phải chịu cảnh đổ nát tương tự. Tiến thêm 160km về phía Đông Bắc, KCN cảng biển Hải Hà cũng đang trong tình trạng hoang vắng và trơ trụi. Đây là tình trạng của những dự án điển hình trong số 18 dự án mà Tập đoàn Vinashin đã đầu tư ồ ạt vào Quảng Ninh trong thời kỳ “hoàng kim” của mình.
Nhà máy Vinashin nghìn tỉ đắp chiếu, hoen rỉ…
Đến thời điểm hiện tại, theo thông tin từ Lao Động, chỉ có duy nhất Công ty đóng tàu Hạ Long (thuộc Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy – SBIC) còn tồn tại và duy trì hoạt động sản xuất ổn định, trong khi các dự án khác đang ở tình trạng “chết lâm sàng”, chờ bán hoặc tái cơ cấu. Số phận của Nhà máy Cán thép Cái Lân, thuộc Công ty TNHH MTV Cán nóng thép Cái Lân (cũng thuộc Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy – SBIC), đã được Báo Lao Động phản ánh qua nhiều bài viết. Trong suốt 7 năm bị bỏ hoang, nhà máy này hiện đang trong tình trạng tồi tệ với hình ảnh sắt thép hoen rỉ, bụi bẩn vì không được vận hành. Bên trong nhà máy chỉ còn lác đác vài bảo vệ, cảnh tượng như một cơ sở bỏ hoang lâu năm.
Nhà máy này được Tập đoàn Vinashin xây dựng từ năm 2003 trên diện tích 15ha tại KCN Cái Lân (TP. Hạ Long), với mức đầu tư ước tính lên đến 3.300 tỷ đồng. Công suất giai đoạn đầu dự kiến là 500 nghìn tấn sản phẩm mỗi năm, sử dụng công nghệ từ Đức và Trung Quốc. Khi nhà máy vận hành và sản xuất mẻ thép đầu tiên vào tháng 6 năm 2010, ngành đóng tàu trong nước kỳ vọng đây sẽ là nguồn cung cấp thép tấm khổ lớn, thay thế nhập khẩu để phục vụ việc đóng tàu biển có tải trọng lớn. Tuy nhiên, sau vụ đại án xảy ra tại Vinashin, nhà máy cán thép tấm nóng Cái Lân, được cho là lớn nhất cả nước, buộc phải ngừng hoạt động dù đã đầu tư đồng bộ trên 90% công năng sản xuất.
Hàng loạt dự án đang còn dang dở
Tại KCN Cái Lân, một số công xưởng đã bị bỏ hoang, bao gồm nhà máy sản xuất cửa nhựa với vốn đầu tư vài triệu USD, là dự án nhỏ nhất trong số này. Tiếp theo là nhà máy phát điện diesel công suất 39 MW, cách đó chỉ vài trăm mét, cũng đang trong tình trạng ngừng hoạt động, chia sẻ số phận với nhà máy thép Cái Lân. Dự án này, khi được Vinashin ký hợp đồng EPC “chìa khóa trao tay” trị giá gần 36 triệu USD, đã để lộ sự thật không mấy khả quan: thiết bị chính của nhà máy phát điện diesel được tháo dỡ từ một cơ sở cũ kỹ từ thập niên 70 tại Trung Quốc. Hiện tại, SBIC đang gặp khó khăn trong việc tìm kiếm giải pháp hồi phục, tái cơ cấu, hoặc bán cho nhà đầu tư khác do công nghệ lạc hậu và chi phí đầu tư cao ngất ngưởng khiến các dự án này kém hấp dẫn. Mặc dù đã có nhiều đoàn công tác từ Bộ GTVT, Bộ Tài chính và Tổng công ty CBIC đến tìm cách khôi phục hoạt động, nhưng mọi nỗ lực đều không thành công.
Tại KCN cảng biển Hải Hà, được khởi công từ năm 2007, dự án “bánh vẽ” do Vinashin quảng bá bao gồm các hạng mục như luyện – cán thép, đóng mới và sửa chữa tàu biển, sản xuất nhiệt điện, lọc – hóa dầu kết hợp phát triển đô thị. Dự án này được tỉnh Quảng Ninh coi là một khu vực quan trọng trong giao thương giữa Việt Nam và Trung Quốc, với kỳ vọng vốn đầu tư lên tới vài tỷ USD. Tuy nhiên, đến nay, dự án này chỉ còn là bãi đất trống.
Theo thông tin từ một lãnh đạo Công ty Công nghiệp tàu thủy Cái Lân (thuộc SBIC), số phận của KCN cảng biển Hải Hà đã được Bộ GTVT trình lên Thủ tướng từ năm 2016 với phương án xử lý, nhưng vẫn chưa được phê duyệt. Bộ GTVT đã phối hợp với tỉnh Quảng Ninh để mời các đơn vị thẩm định độc lập xác định khối lượng công việc còn lại (như đất đá san lấp mặt bằng). Dựa trên kết quả này, sẽ có kế hoạch hỗ trợ bồi thường cho SBIC và mời gọi các doanh nghiệp quan tâm đầu tư vào dự án.
Trước đó, lãnh đạo huyện Hải Hà đã thông tin với phóng viên Báo Lao Động rằng Tập đoàn Indevco đã hoàn tất quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/2.000) cho dự án Khu kinh tế cảng biển Hải Hà, với các phân khu dự án bao gồm cảng tổng hợp container, kho cảng hàng lỏng và một số nhà máy. Quy hoạch này nhằm tạo nền tảng hạ tầng cơ sở, biến Khu kinh tế thành một khu vực hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư. Tuy nhiên, dự án vẫn gặp nhiều vấn đề và vướng mắc liên quan đến việc xác định đơn giá và khối lượng đầu tư mà Vinashin đã chi cho dự án, dẫn đến những rắc rối không nhỏ.
Cũng liên quan đến tình trạng các công trình bỏ hoang, Cảng khách Hòn Gai của Vinashin hiện đang lâm vào tình cảnh tương tự. Cảng này được Vinashin khởi công nâng cấp vào tháng 8 năm 2007, với quy mô hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, phục vụ tuyến vận tải hành khách cao tốc đường biển Bắc – Trung – Nam. Cảng có khả năng tiếp nhận tàu có trọng tải 85.000 GT, phục vụ 100.000 ô tô và 200.000-300.000 lượt khách mỗi năm. Dự án chia làm hai giai đoạn với tổng vốn đầu tư 645 tỷ đồng, bao gồm mở rộng cảng cũ thêm 28m ra biển, xây dựng cầu bến dài 250m và hệ thống nhà ga đón-trả khách 4 tầng với diện tích 15.000 m². Tuy nhiên, dự án hiện đang đầu tư dang dở. Theo thông tin từ lãnh đạo cảng, Cảng Hòn Gai đã có chủ trương tái cơ cấu từ năm 2015. Mặc dù giá trị hiện tại được ước tính vào khoảng 260 tỷ đồng, cảng khách này đã qua hai vòng đấu giá mà không thu hút được nhà đầu tư nào. Nếu lần đấu giá thứ ba cũng không tìm được nhà đầu tư, phương án xử lý tiếp theo sẽ được trình lên cấp có thẩm quyền.
Trao đổi với Báo Lao Động, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho biết, đề án tái cơ cấu Vinashin đã được hoàn thiện và trình Chính phủ. Tuy nhiên, đại diện Bộ từ chối cung cấp thông tin chi tiết về nội dung đề án, lý do được cho là đề án thuộc dạng mật và đang chờ chỉ đạo từ cấp trên.
Về phía Bộ Tài chính, một lãnh đạo Cục Tài chính Doanh nghiệp cho biết Bộ Tài chính đã giao Cục Tài chính doanh nghiệp phối hợp với các đơn vị liên quan để đánh giá tổng thể và nghiên cứu phương án xử lý nghĩa vụ trả nợ cho SBIC. Dù thông tin về tình hình tài chính và nợ nần của Vinashin được cho là không khả quan, vị lãnh đạo này khẳng định không thể cung cấp thêm thông tin do tính chất mật của vấn đề.
Nguyễn Hoàng Mạnh, CEO của Giathep.net, là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhưng đã khẳng định được vị thế của mình trong ngành cung ứng vật liệu xây dựng tại Việt Nam. Từ những ngày đầu khởi nghiệp, ông đã nhận ra tiềm năng của việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực truyền thống như xây dựng. Từ đó, ông đã sáng lập và phát triển Giathep.net, trang web chuyên cung cấp thông tin cập nhật và chính xác về giá thép, cùng với các loại vật liệu xây dựng khác.
Nhờ tầm nhìn xa và chiến lược kinh doanh hợp lý, ông Mạnh đã dẫn dắt Giathep.net không chỉ trở thành một địa chỉ tin cậy cho các nhà thầu, kỹ sư mà còn là nền tảng giúp người tiêu dùng tiếp cận dễ dàng với thông tin giá cả thị trường.
#ceogiathep #admingiathep #ceonguyenhoangmanh #authorgiathep
Thông tin liên hệ:
- Website: https://giathep.net/
- Email: ceonguyenhoangmanh@gmail.com
- Địa chỉ: 152 Đ. Nguyễn Xí, Phường 26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam
