Bất chấp Bộ Công thương đang xem xét hồ sơ, thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu vẫn tiếp tục đổ vào Việt Nam với số lượng lớn. Trong tháng 6/2024, Việt Nam đã nhập khẩu 886.000 tấn thép HRC, con số này cao gấp 1,51 lần so với sản lượng sản xuất trong nước. Đặc biệt, lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm tới 77%.
Tình hình nhập khẩu thép HRC
Lượng thép HRC nhập khẩu trong nửa đầu năm 2024 vẫn tiếp tục gia tăng, gấp 1,7 lần so với sản xuất trong nước, điều này đang là một mối lo ngại lớn. Hoạt động nhập khẩu này diễn ra sôi động, ngay cả khi Bộ Công thương đã chính thức nhận hồ sơ từ các doanh nghiệp trong nước yêu cầu điều tra áp thuế chống bán phá giá với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ từ ngày 14/6/2024.
Tổng cộng, trong 6 tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu gần 6 triệu tấn thép HRC, tăng 32% so với cùng kỳ năm 2023. Lượng nhập khẩu này chiếm 173% sản lượng trong nước, trong đó nhập khẩu từ Trung Quốc chiếm 74%, còn lại là từ Đài Loan, Hàn Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và các quốc gia khác.
Kim ngạch nhập khẩu thép HRC trong 6 tháng đạt 3,46 tỷ USD, riêng Trung Quốc đã chiếm tới 2,5 tỷ USD. Điều đáng chú ý là giá thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc rất thấp, trung bình chỉ 560 USD/tấn, thấp hơn giá từ các quốc gia khác từ 45 đến 108 USD/tấn.
Thượng nguồn ngành thép gặp khó khăn
Việc nhập khẩu thép giá rẻ với dấu hiệu bán phá giá đã làm cho các doanh nghiệp trong nước không thể khai thác hết công suất thiết kế. Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), nhu cầu thép HRC tại Việt Nam là khoảng 12-13 triệu tấn mỗi năm, trong khi công suất của các nhà máy trong nước chỉ khoảng 9 triệu tấn.
Sự ồ ạt của thép nhập khẩu đã làm cho thị phần của các doanh nghiệp nội địa như Hòa Phát và Formosa bị giảm mạnh, từ mức 42% năm 2021 xuống còn 30% vào năm 2023.
Trong cuộc họp cổ đông tháng 4/2024, ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Hòa Phát, đã bày tỏ lo ngại: “Không nước nào chấp nhận hàng hóa nhập khẩu tràn vào với số lượng lớn hơn sản xuất trong nước. Năm 2023, sản lượng thép HRC của Hòa Phát và Formosa là 6,7 triệu tấn, trong khi nhập khẩu là 9,6 triệu tấn. Nếu không kiểm soát, nhập khẩu sẽ đè bẹp sản xuất trong nước.”
Biện pháp bảo vệ ngành thép nội địa
Theo TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), thép là sản phẩm quan trọng trong quá trình phát triển và xây dựng của các quốc gia. Tại Mỹ, mặc dù lượng thép nhập khẩu chỉ bằng 10% sản lượng trong nước, nhưng họ đã áp thuế chống bán phá giá ngay lập tức khi sản phẩm bị điều tra có dấu hiệu đe dọa đến an ninh quốc gia.
Tương tự, Thái Lan và Indonesia đã áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại với thép HRC nhập khẩu, dù sản lượng sản xuất trong nước chỉ đáp ứng 43% và 70% nhu cầu tiêu thụ nội địa. Trong khi đó, Việt Nam, với năng lực sản xuất thép HRC đáp ứng 70% nhu cầu, nhưng chưa có hàng rào thuế quan nào để bảo vệ sản xuất trong nước.
Các chuyên gia ngành thép cho rằng, cần có biện pháp bảo vệ sản xuất trong nước với những sản phẩm ở khâu thượng nguồn. Bà Nguyễn Thị Xuân Thúy, giảng viên Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội), nhấn mạnh rằng Chính phủ cần tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng, thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất trong nước.
Minh bạch và phát triển bền vững
Một nhóm thành viên Ủy ban Thép tại Quốc hội Mỹ đã gửi thư tới Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ, bày tỏ lo ngại về việc một số nước có thể lợi dụng quan hệ FTA với Mỹ để xuất khẩu thép vào Mỹ, hoặc trở thành điểm đến cho các nhà máy sản xuất di chuyển để tránh thuế.
Bà Nguyễn Thị Xuân Thúy cho rằng, việc ngăn ngừa gian lận thương mại cần được thực hiện từ cả nước xuất khẩu và nhập khẩu để tránh ảnh hưởng đến uy tín của quốc gia.
Việc phòng vệ thương mại với ngành thép Việt Nam cần được xử lý minh bạch, công khai để động viên các doanh nghiệp đầu tư nghiêm túc và giúp các nước nhập khẩu sản phẩm thép của Việt Nam hiểu rõ bản chất. Điều này không chỉ bảo vệ sản xuất trong nước mà còn tránh việc các quốc gia khác áp đặt biện pháp phòng vệ thương mại không cần thiết lên các mặt hàng thép của Việt Nam.
Nguyễn Hoàng Mạnh, CEO của Giathep.net, là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhưng đã khẳng định được vị thế của mình trong ngành cung ứng vật liệu xây dựng tại Việt Nam. Từ những ngày đầu khởi nghiệp, ông đã nhận ra tiềm năng của việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực truyền thống như xây dựng. Từ đó, ông đã sáng lập và phát triển Giathep.net, trang web chuyên cung cấp thông tin cập nhật và chính xác về giá thép, cùng với các loại vật liệu xây dựng khác.
Nhờ tầm nhìn xa và chiến lược kinh doanh hợp lý, ông Mạnh đã dẫn dắt Giathep.net không chỉ trở thành một địa chỉ tin cậy cho các nhà thầu, kỹ sư mà còn là nền tảng giúp người tiêu dùng tiếp cận dễ dàng với thông tin giá cả thị trường.
#ceogiathep #admingiathep #ceonguyenhoangmanh #authorgiathep
Thông tin liên hệ:
- Website: https://giathep.net/
- Email: ceonguyenhoangmanh@gmail.com
- Địa chỉ: 152 Đ. Nguyễn Xí, Phường 26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam
