6 tháng đầu năm 2024, lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam đạt mức cao nhất từ trước đến nay, đe dọa thị trường nội địa.
Lo ngại thép nhập khẩu từ Trung Quốc
Theo báo cáo mới nhất từ Tổng Cục Hải quan, trong 6 tháng đầu năm 2024, Việt Nam nhập khẩu hơn 8,2 triệu tấn thép, tăng 48% so với cùng kỳ năm trước, với tổng giá trị gần 6 tỷ USD, tăng 25,4%. Sản phẩm từ sắt thép chiếm hơn 3,03 tỷ USD, tăng 24,8%.
Báo cáo của Hiệp hội Thép Việt Nam cho thấy, Việt Nam xếp thứ 12 thế giới và đứng đầu khu vực ASEAN về sản xuất thép, với khả năng sản xuất đạt 30 triệu tấn trong năm 2024. Tuy nhiên, ngành thép đang gặp khó khăn do thị trường bất động sản suy yếu, giá nguyên liệu tăng và tồn kho lớn. Đặc biệt, lượng thép nhập khẩu từ Trung Quốc đang gây áp lực lớn lên thị trường nội địa. Trung Quốc là quốc gia đứng đầu về nhập khẩu thép vào Việt Nam, với lượng nhập khẩu đạt 8,2 triệu tấn, tương đương hơn 5,6 tỷ USD, chiếm 62% tổng lượng và 54% tổng kim ngạch nhập khẩu sắt thép.
Trong 5 tháng đầu năm 2024, Trung Quốc xuất khẩu 45 triệu tấn thép, tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Riêng 4 tháng đầu năm 2024, Việt Nam nhập khẩu hơn 5,4 triệu tấn thép, tăng 42% so với năm trước. Trong đó, thép từ Trung Quốc chiếm 68%.
Trung Quốc là quốc gia sản xuất và xuất khẩu thép lớn nhất thế giới, với khoảng 500 nhà máy thép các loại và tổng công suất 1,17 tỷ tấn thép/năm vào năm 2023. Vì nguồn cung thép lớn hơn nhu cầu trong nước, các nhà sản xuất thép Trung Quốc đã bán phá giá thép ra thị trường nước ngoài, gây ảnh hưởng lớn đến các quốc gia như Việt Nam.
Chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, xu hướng nhập khẩu thép Trung Quốc tăng mạnh do kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại, thị trường bất động sản nguội lạnh khiến nhu cầu tiêu thụ thép giảm. Khi đó, Trung Quốc gia tăng xuất khẩu thép ra nước ngoài, gây áp lực lớn lên các nước khác, trong đó có Việt Nam.
Ví dụ, sản phẩm thép không gỉ của Việt Nam hiện đang chịu thuế chống bán phá giá, với Việt Nam là một trong 10 quốc gia xuất khẩu thép không gỉ lớn nhất của Trung Quốc. Thị trường Việt Nam tiêu thụ khoảng 250.000 tấn thép không gỉ mỗi năm, trong đó doanh nghiệp nội địa bán hơn 115.000 tấn (45%) và nhập khẩu 135.000 tấn (55%). Công suất của 4 nhà sản xuất hàng đầu tại Việt Nam đạt hơn 800.000 tấn/năm, gấp hơn 3 lần tổng tiêu thụ nội địa.
Trung Quốc đang chịu hơn 102 lệnh áp thuế phòng vệ thương mại trên toàn thế giới, bao gồm Việt Nam. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn duy trì thị phần xuất khẩu thép. Nếu Việt Nam dỡ bỏ thuế chống bán phá giá, việc ngăn chặn làn sóng nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ rất khó khăn.
Giải pháp ngăn chặn sóng nhập khẩu thép
Hiện tại, Việt Nam áp dụng 12/28 vụ phòng vệ thương mại đối với sản phẩm thép, chiếm 46% tổng số vụ phòng vệ thương mại. Các vụ chống bán phá giá sản phẩm thép luôn được Chính phủ và Hiệp hội Thép Việt Nam ủng hộ để bảo vệ ngành sản xuất trong nước trước hành vi bán phá giá của các nhà sản xuất nước ngoài, đặc biệt là từ Trung Quốc.
Ông Phạm Công Thảo, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam, cho biết WTO có các công cụ hạn chế tình trạng cạnh tranh không lành mạnh như bán phá giá, làm tổn hại đến ngành công nghiệp thép trong nước. Ngành sản xuất thép của Việt Nam còn khá trẻ, nên năng lực cạnh tranh còn hạn chế. Khi thép nhập khẩu bán phá giá trên thị trường, nó gây tổn hại lớn đến ngành thép trong nước, buộc các doanh nghiệp phải tìm giải pháp bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.
“Chính phủ đã có các chính sách hỗ trợ ngành thép, đặc biệt là các biện pháp phòng vệ thương mại. Chúng ta đã áp dụng một số biện pháp như phòng vệ thương mại với phôi thép, thép xây dựng, thép không gỉ, tôn mạ màu… Gần đây, các doanh nghiệp đặt vấn đề cần áp dụng phòng vệ thương mại với một số sản phẩm mới và tiếp tục duy trì các biện pháp này với thép không gỉ”, ông Thảo cho biết.
Tại Talkshow “Bảo vệ doanh nghiệp sản xuất thép trong thế kìm kẹp” của Báo Đầu tư, TS. Nguyễn Thị Thu Trang, Giám đốc Trung tâm WTO và Hội nhập (VCCI), cho biết các doanh nghiệp đứng đơn kiện yêu cầu áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, đặc biệt là chống bán phá giá, đều có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và bằng chứng đáp ứng yêu cầu pháp luật.
“Theo theo dõi của chúng tôi, tất cả các vụ phòng vệ thương mại đối với thép đều chưa bị từ chối áp dụng biện pháp thương mại. Mức độ áp dụng biện pháp và mức thuế phụ thuộc vào từng loại sản phẩm và mức độ bán phá giá gây thiệt hại cho ngành sản xuất nội địa”, bà Trang cho biết.
PGS.TS Phan Đăng Tuất, Chủ tịch Hiệp hội Công nghiệp Hỗ trợ Việt Nam, nhận định rằng thép là sản phẩm siêu trường, siêu trọng. Nếu tự chủ sản xuất trong nước, sẽ giúp ổn định thị trường và nền kinh tế. Doanh nghiệp trong nước có lợi thế gần thị trường hơn, nếu bị bán phá giá sẽ mất đi lợi thế này. Việc điều tra chống bán phá giá thép sẽ làm kinh tế thị trường minh bạch và tích cực hơn.
Chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), cho rằng việc bán phá giá thép khiến doanh nghiệp nội địa gặp khó khăn lớn, giảm nguồn thu và ảnh hưởng đến việc làm của người dân. Điều tra chống bán phá giá sẽ bảo vệ sản xuất trong nước và tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, khẳng định ngành thép là ngành đầu vào cực kỳ quan trọng của kinh tế, xã hội, quốc phòng – an ninh. Phát triển ngành thép cũng là một phần của phát triển kinh tế. Tất cả các nước đều nhận thấy vai trò quan trọng của ngành thép, và điều này dẫn đến các chính sách phòng vệ và bảo hộ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước.
Nguyễn Hoàng Mạnh, CEO của Giathep.net, là một nhà lãnh đạo trẻ tuổi nhưng đã khẳng định được vị thế của mình trong ngành cung ứng vật liệu xây dựng tại Việt Nam. Từ những ngày đầu khởi nghiệp, ông đã nhận ra tiềm năng của việc áp dụng công nghệ vào lĩnh vực truyền thống như xây dựng. Từ đó, ông đã sáng lập và phát triển Giathep.net, trang web chuyên cung cấp thông tin cập nhật và chính xác về giá thép, cùng với các loại vật liệu xây dựng khác.
Nhờ tầm nhìn xa và chiến lược kinh doanh hợp lý, ông Mạnh đã dẫn dắt Giathep.net không chỉ trở thành một địa chỉ tin cậy cho các nhà thầu, kỹ sư mà còn là nền tảng giúp người tiêu dùng tiếp cận dễ dàng với thông tin giá cả thị trường.
#ceogiathep #admingiathep #ceonguyenhoangmanh #authorgiathep
Thông tin liên hệ:
- Website: https://giathep.net/
- Email: ceonguyenhoangmanh@gmail.com
- Địa chỉ: 152 Đ. Nguyễn Xí, Phường 26, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh, Việt Nam
