Vụ chống bán phá giá thép cán nóng Trung Quốc – Hòa Phát hời

Hòa Phát và Formosa đã nêu lên những vấn đề đáng quan ngại về sản lượng và giá cả của thép cán nóng nhập từ Trung Quốc. Theo thông tin từ hai công ty này, lượng thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc đã đạt gần 3,7 triệu tấn, chiếm gần 75% tổng lượng sản phẩm nhập vào Việt Nam, với kim ngạch trị giá hơn 2,1 tỷ USD. Đặc biệt, giá cả của thép cán nóng từ Trung Quốc được cho là thấp hơn so với các quốc gia khác từ 48 đến 186 USD/tấn.

Những thông tin này cho thấy sự không cân bằng và sự cạnh tranh không lành mạnh từ sản phẩm thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc có thể gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất thép trong nước. Vì vậy, việc Hòa Phát và Formosa nộp đơn đề nghị cơ quan chức năng tiến hành điều tra chống bán phá giá là hợp lý và có cơ sở. Điều này nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà sản xuất trong nước và đảm bảo môi trường cạnh tranh công bằng trên thị trường thép Việt Nam.

Để Bộ Công thương ra quyết định điều tra chống bán phá giá đối với thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc, Hòa Phát và Formosa cần phải chứng minh rằng họ đại diện cho một nhóm doanh nghiệp hay ngành hàng trong nước đã chịu thiệt hại thực tế do việc bán phá giá không hợp lý của sản phẩm này.

Luật sư Nguyễn Thanh Hà đã chỉ ra rằng theo Điều 78 của Luật Quản lý ngoại thương, để áp dụng biện pháp chống bán phá giá, cần có các điều kiện sau:

1. Hàng hóa nhập khẩu bị bán phá giá với biên độ bán phá giá cụ thể.
2. Ngành sản xuất trong nước phải chịu thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây ra thiệt hại đáng kể hoặc ngăn cản sự hình thành của ngành sản xuất trong nước.
3. Phải tồn tại mối quan hệ nhân quả giữa việc nhập khẩu hàng hóa bị bán phá giá và thiệt hại của ngành sản xuất trong nước.

Những yếu tố như giá cả, số lượng nhập khẩu là quan trọng, nhưng cơ quan điều tra cũng cần xem xét thận trọng và kỹ lưỡng các thiệt hại đối với các doanh nghiệp tôn mạ và ống thép trong nước trước khi ra quyết định khởi xướng điều tra chống bán phá giá.

Đồng thời, 12 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép trong nước không đồng ý với việc khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với thép cán nóng Trung Quốc. Họ lo ngại rằng quyết định này có thể gây ra các rủi ro liên quan đến “trả đũa” thương mại, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh và cạnh tranh.

Vấn đề này cần được xem xét kỹ lưỡng và đánh giá cả về pháp lý lẫn các yếu tố thực tiễn để đưa ra quyết định hợp lý và công bằng.

Từ các quy định và lập luận trên, việc cho rằng các doanh nghiệp Trung Quốc chấp nhận giá lỗ để bán hàng là không có bằng chứng xác thực và chỉ là những phỏng đoán là hoàn toàn hợp lý. Để khởi xướng điều tra chống bán phá giá, cần có các bằng chứng cụ thể và dữ liệu chính xác về giá bán, chi phí sản xuất và tác động kinh tế.

Một cuộc điều tra chống bán phá giá cần phải dựa trên sự phân tích kỹ lưỡng về thị trường, bao gồm cả yếu tố cung cầu và giá cả thị trường. Cần xem xét cẩn thận các tác động của hàng hóa nhập khẩu đối với ngành sản xuất nội địa để đưa ra quyết định công bằng và có căn cứ.

Việc áp dụng biện pháp “trả đũa” thương mại từ Trung Quốc là một rủi ro có thể xảy ra, nhất là khi xem xét lịch sử và các trường hợp trước đây Trung Quốc đã áp đặt các biện pháp đối phó sau khi bị kiện chống bán phá giá. Tuy nhiên, Việt Nam có quyền áp dụng biện pháp bảo vệ cho ngành sản xuất trong nước theo quy định của WTO và luật pháp quốc tế, miễn là các điều kiện và tiêu chuẩn được đáp ứng đầy đủ và có căn cứ khoa học.

Do đó, quyết định về việc khởi xướng điều tra chống bán phá giá cần được đánh giá kỹ lưỡng và dựa trên các bằng chứng mạnh mẽ, đồng thời cân nhắc đến các tác động và rủi ro có thể phát sinh để đảm bảo tính công bằng và hợp lý của quyết định.

Cơ hội tăng vị thế thống lĩnh thị trường của Tập đoàn Hoà Phát

Lập luận của 12 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam về việc bác bỏ tư cách nguyên đơn của Tập đoàn Hòa Phát có những điểm đáng chú ý. Các doanh nghiệp này cho rằng Hòa Phát và các công ty con của nó không đủ tư cách pháp lý để nộp đơn đề nghị khởi xướng điều tra chống bán phá giá, dựa trên quy định của Nghị định 10/2018/NĐ-CP và Luật Quản lý ngoại thương 2017.

Họ lấy làm cơ sở rằng Hòa Phát và các công ty con kiểm soát gần như tuyệt đối và nhập khẩu thép cán nóng từ Trung Quốc. Hành vi này, theo họ, cho thấy sự tự xung đột lẫn nhau giữa các công ty trong Tập đoàn Hòa Phát, không phù hợp với yêu cầu tư cách nguyên đơn.

Các doanh nghiệp còn lập luận rằng việc áp thuế chống bán phá giá sẽ làm tăng vị thế thống lĩnh thị trường và gia tăng giá bán nội địa, điều này sẽ hướng tới việc tối đa hóa lợi nhuận cho Hòa Phát và các công ty con của nó, chứ không phải để bảo vệ cho ngành sản xuất thép cán nóng nội địa.

Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Thanh Hà đã phản biện rằng việc áp dụng các quy định về tư cách nguyên đơn và các điều kiện khác trong lĩnh vực pháp lý là một vấn đề phức tạp và cần có sự xem xét kỹ lưỡng. Ông nhấn mạnh rằng quyết định cuối cùng của cơ quan chức năng sẽ cần phải dựa trên các bằng chứng cụ thể và dữ liệu chính xác về tác động của hàng nhập khẩu đối với ngành sản xuất thép cán nóng trong nước.

Vấn đề này sẽ tiếp tục được thảo luận và phân tích sâu rộng trước khi đưa ra quyết định có trọng tâm và có tính công bằng cao, nhằm bảo vệ lợi ích của ngành công nghiệp trong nước một cách hợp lý và hiệu quả.

3 vấn đề cho một phán quyết công bằng

Việc quyết định có áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự xem xét kỹ lưỡng các yếu tố để đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của quyết định. Luật sư Nguyễn Thanh Hà đã chỉ ra rằng có một số yếu tố cần được cân nhắc trong quá trình đánh giá:

Thứ nhất, cơ quan điều tra cần xem xét xem Hòa Phát và Formosa có đủ tư cách pháp lý để làm nguyên đơn trong việc đề nghị khởi xướng điều tra chống bán phá giá. Điều này bao gồm việc xác định liệu hai doanh nghiệp này có trực tiếp nhập khẩu hàng hóa bị điều tra hay có mối quan hệ với các nhà xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa bị điều tra hay không. Nếu không đủ tư cách, họ sẽ không được xem là nhà sản xuất trong nước và không đủ tư cách để đại diện cho ngành sản xuất trong nước khởi xướng điều tra.

Thứ hai, cần phải đánh giá kỹ lưỡng và chính xác về các mối quan hệ kinh doanh, nhập khẩu, và các dữ liệu liên quan đến giá cả và chi phí sản xuất. Các bằng chứng này là cơ sở quan trọng để xác định liệu việc nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc có ảnh hưởng đến ngành sản xuất thép cán nóng trong nước như thế nào.

Thứ ba, cần phải đánh giá rủi ro và tác động của việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với thị trường và các bên liên quan, bao gồm cả tác động đến nguồn cung và giá cả. Việc áp thuế chống bán phá giá có thể làm tăng giá cả hàng hóa nhập khẩu và có thể dẫn đến các hậu quả khó lường đối với ngành sản xuất và người tiêu dùng.

Tóm lại, quyết định về việc áp dụng biện pháp chống bán phá giá cần phải dựa trên các quy định pháp lý, dữ liệu cụ thể và đánh giá kỹ lưỡng về các tác động kinh tế và thương mại. Điều này giúp đảm bảo tính công bằng và hiệu quả của biện pháp để bảo vệ lợi ích của ngành sản xuất thép cán nóng trong nước một cách hợp lý.

Dự án Dung Quất 2 của Hòa Phát được kỳ vọng sẽ đem lại nhiều lợi ích quan trọng cho doanh nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt từ thép cán nóng Trung Quốc. Khi hoạt động với công suất tối đa, Dung Quất 2 có thể sản xuất đến 70% lượng thép cán nóng mà Hòa Phát hiện đang phải nhập khẩu từ Trung Quốc. Điều này sẽ giúp giảm đáng kể sự phụ thuộc vào nguồn cung ngoại, đồng thời củng cố vị thế sản xuất trong nước của công ty.

Tuy nhiên, mặc dù có lợi thế về quy mô từ Dung Quất 2, Hòa Phát và Formosa vẫn phải đối mặt với thách thức về mặt giá cả. Giá bán của họ có thể cao hơn so với thép cán nóng nhập khẩu từ Trung Quốc, điều này có thể ảnh hưởng đến sự cạnh tranh trên thị trường nội địa. Dự án Dung Quất 2 được kỳ vọng sẽ cải thiện tính cạnh tranh của Hòa Phát thông qua khả năng sản xuất lớn hơn và đáp ứng nhu cầu trong nước một cách linh hoạt và hiệu quả hơn.